Verlate kerstgedachte

the old women of Francisco Goya

Verlate kerstgedachte

Nu de eerste maand van het nieuwe jaar er weer ruim op zit – nee, ik heb niet meegedaan aan ‘dry January’ – heb ik eindelijk de rust gevonden om een contemplatief moment te hebben. Dat wordt een blog, denk ik dan. Ik heb me dit keer laten inspireren door een viertal zaken en mensen die ik tegenkwam. Zo kreeg ik een kerstkaart (een poster eigenlijk) van Koning Harder (bureau voor visuele communicatie) met een aanklacht tegen het ‘ik-isme’. Verder heb ik recent kennisgemaakt met het sympathieke Buurtbinders in Den Bosch, dat ongeveer hetzelfde doet als ik en daarbij graag verder gaat dan een renovatie- of herstructeringsproject tot een goed eind te brengen. Zij verbinden graag een wijk in plaats van deze te behandelen als een verzameling van individuen elk achter hun eigen voordeur. Hoeveel beter wordt het als je die verbinding kunt maken en echt de sociale problematiek aanpakt? Wat mij betreft een mooie verdieping van ons vakgebied en een waar ik ook mijn vakgenoten graag toe uitnodig.  Als derde sprak ik een zeer gewaardeerd fotograaf uit mijn netwerk, die vindt dat de mensen in zijn ‘statsie’ vaker voordringen, een almaar korter lontje hebben, dat ze alleen nog aan zichzelf denken en dat je nog maar weinig vriendelijkheid ontmoet. Tot slot las ik over een project met de naam ‘Goeie buur’ bij studentenhuisvestingsorganisatie SSH in Zwolle, in navolging van de SSH in Utrecht. Dit gaat over jongeren die eigenlijk niet zelfstandig kunnen wonen en om die reden worden gekoppeld aan een ‘goeie buur’. Dit is een reguliere student die in hetzelfde huis woont en het leuk vindt om een leeftijdgenoot te helpen bij alles wat bij het op jezelf wonen komt kijken. Deze jongeren worden waar nodig ook begeleid door het sociaal wijkteam van de gemeente. 

Dus welke rode draad hoorde ik? Veel individualisme en ‘ik-isme’. En gelukkig ook mensen die hulp bieden aan individuen die het niet alleen kunnen. Dus er zijn mensen die alleen bezig zijn met zichzelf en anderen die juist andere mensen helpen. Hoe komt het dat mensen individualistisch zijn? Zijn ze niet geïnteresseerd in andere mensen of weten ze simpelweg niet wat ze moeten doen om contact te maken? Als je het ‘verhaal’ van iemand niet kent, is het makkelijk om je te verschuilen achter je eigen vooroordelen. 

Ik zag laatst een televisieprogramma – dat zul je net zien als je zo’n mijmermoment hebt – met de titel ‘Bijzonder stel’ (BNNVARA). Stellen met een verhaal worden een jaar lang gevolgd. Een dakloos stel in Arnhem, woont al 25 maanden op straat, kan geen huis vinden en zit te bedelen bij de Albert Heijn. Als ik bedelende mensen zie zitten dan geef ik niet zo gauw geld, omdat ik mijn vooroordeel al klaar heb: daar gaan ze drugs van kopen (wat natuurlijk ook vaak het geval is). Als ik me wat meer zou verdiepen dan zou ik mogelijk te weten komen dat ze iets anders nodig hebben. Dan zou ik ze met alle liefde willen helpen. Soms weet je ook niet hoe je contact moet leggen.

Ik ben een keer na een avond uit op een terras gaan zitten samen met een zwerver. Ik heb hem een biertje gegeven (bitterballen sloeg hij beleefd af) en gevraagd hoe het komt dat hij zo leeft. Die man had een heel gewoon leven geleid zoals jij en ik. Maar er is ooit iets misgegaan, verkeerde afslag genomen, zoiets. Voor je het weet sta je op straat. 

Kunnen we dingen beter doen of dingen doen voor anderen? Dat vind ik vragen die iedereen zich zou moeten stellen om Nederland een beetje beter te maken. Ik doe zelf al jaren een aantal dingen onbezoldigd. Dat was enige jaren geleden een voornemen waar ik me nog steeds aan houd. Dit jaar neem ik me ook voor om iemand die bij de supermarkt staat te bedelen aan te spreken en te vragen wat ik voor hem of haar kan doen. Als ik een boodschap mee kan nemen, dan doe ik dat voortaan. Of warme koffie brengen in plaats van geïrriteerd en bevooroordeeld aan zo iemand voorbijlopen, met een gevoel van ongemak en een air van: ik wil hier niet mee geconfronteerd worden. Je kent dat vast. Doe je mee …?